Көрсеткіштік теңдеулер (Рустюмова 3.1.2)

()

 +/- Есептің жауабын көрсету/көрсетпеу.

▲/▼Жауап орнын жасыру/шығару

   ×   Сұрақты алып тастау.

Теңдеулерді көбейткіштерге жіктеу әдісімен шешіңіз.

№ 1 Теңдеуді шешіңіз: ${5^{x + 1}} – {5^x} = 100$

Шешуі: $${5^x} \cdot 5 – {5^x} = 100$$ $${5^x}(5 – 1) = 100$$ $${5^x} \cdot 4 = 100$$ $${5^x} = 100:4$$ $${5^x} = 25$$ $${5^x} = {5^2}$$ $$x = 2$$

№ 2 Теңдеуді шешіңіз: $4 \cdot {3^{x + 2}} + 5 \cdot {3^x} – 7 \cdot {3^{x + 1}} = 20$

Шешуі: $${4 \cdot {3^x} \cdot {3^2} + 5 \cdot {3^x} – 7 \cdot {3^x} \cdot 3 = 20}$$ $${{3^x}(36 + 5 – 21) = 20}$$ $${{3^x} \cdot 20 = 20}$$ $${{3^x} = 20:20}$$ $${{3^x} = 1.}$$ $${{3^x} = {3^0}}$$ $${x = 0.}$$

№ 3 Теңдеуді шешіңіз: ${{3^{x + 1}} – 2 \cdot {3^{x – 2}} = 25}$

Шешуі: $${{3^x} \cdot 3 – 2 \cdot {3^x} \cdot {3^{ – 2}} = 25}$$ $${{3^x}\left( {3 – 2 \cdot \frac{1}{9}} \right) = 25}$$ $${{3^x} \cdot \frac{{25}}{9} = 25}$$ $${{3^x} = 25:\frac{{25}}{9}}$$ $${{3^x} = 9}$$ $${x = 2}$$

№ 4 Теңдеуді шешіңіз: ${{{10}^x} – {5^{x – 1}} \cdot {2^{x – 2}} = 950}$

Шешуі: $${{{10}^x} – {5^x} \cdot \frac{1}{5} \cdot {2^x} \cdot \frac{1}{4} = 950}$$ $${{{10}^x} – {{(5 \cdot 2)}^x} \cdot \frac{1}{{20}} = 950}$$ $${{{10}^x} – {{10}^x} \cdot \frac{1}{{20}} = 950}$$ $${{{10}^x}\left( {1 – \frac{1}{{20}}} \right) = 950}$$ $${{{10}^x} \cdot \frac{{19}}{{20}} = 950}$$ $${{{10}^x} = 950:\frac{{19}}{{20}}}$$ $${{{10}^x} = 1000}$$ $${{{10}^x} = {{10}^3}}$$ $${x = 3}$$

№ 5 Теңдеуді шешіңіз: ${{7^{x + 2}} – \frac{1}{7} \cdot {7^{x + 1}} – 14 \cdot {7^{x – 1}} + 2 \cdot {7^x} = 48}$

Шешуі: $${{7^x} \cdot {7^2} – \frac{1}{7} \cdot {7^x} \cdot {7^x} – 14 \cdot {7^x} \cdot \frac{1}{7} + 2 \cdot {7^x} = 48}$$ $${{7^x}(49 – 1 – 2 + 2) = 48}$$ $${{7^x} \cdot 48 = 48}$$ $${{7^x} = 48:48}$$ $${{7^x} = 1}$$ $${{7^x} = {7^0}}$$ $${x = 0}$$

№ 6 Теңдеуді шешіңіз: ${2 \cdot {{16}^x} – {2^{4x}} – {4^{2x – 2}} = 15}$

Шешуі: $${2 \cdot {{16}^x} – {{16}^x} – {{16}^x} \cdot \frac{1}{{16}} = 15}$$ $${{{16}^x}\left( {2 – 1 – \frac{1}{{16}}} \right) = 15}$$ $${{{16}^x}\left( {\frac{{15}}{{16}}} \right) = 15}$$ $${{{16}^x} = 15:\frac{{15}}{{16}}}$$ $${{{16}^x} = 16}$$ $${x = 1.}$$

№ 7 Теңдеуді шешіңіз: $5 \cdot {2^{\sqrt x }} – 3 \cdot {2^{\sqrt x – 1}} = 56$

Шешуі: $${{2^{\sqrt x }}\left( {5 – 3 \cdot \frac{1}{2}} \right) = 56}$$ $${{2^{\sqrt x }}\left( {\frac{7}{2}} \right) = 56}$$ $${{2^{\sqrt x }} = 56:\frac{7}{2}}$$ $${{2^{\sqrt x }} = 16}$$ $${{2^{\sqrt x }} = {2^4}}$$ $${\sqrt x = 4}$$ $${x = 16}$$

№ 8 Теңдеуді шешіңіз: ${{2^{x – 1}} + {2^{x – 2}} + {2^{x – 3}} = 448}$

Шешуі: $${{2^{x – 3}}\left( {{2^2} + {2^1} + 1} \right) = 448}$$ $${{2^{x – 3}} \cdot (7) = 448}$$ $${{2^{x – 3}} = 448:7}$$ $${{2^{x – 3}} = 64}$$ $${{2^{x – 3}} = {2^6}}$$ $${x – 3 = 6}$$ $${x = 9}$$

№ 9 Теңдеуді шешіңіз: ${{2^{x + 1}} + 3 \cdot {2^{x – 1}} – 5 \cdot {2^x} + 6 = 0}$

Шешуі: $${{2^x}\left( {2 + 3 \cdot \frac{1}{2} – 5} \right) + 6 = 0}$$ $${{2^x}\left( { – 3 + \frac{3}{2}} \right) = – 6}$$ $${{2^x}\left( { – \frac{3}{2}} \right) = – 6}$$ $${{2^x} = – 6:\left( { – \frac{3}{2}} \right)}$$ $${{2^x} = 4}$$ $${x = 2}$$

№ 10 Теңдеуді шешіңіз: ${{4^{x – 1}} + 11 \cdot {4^{x – 2}} = 15 \cdot {2^{ – 4}}}$

Шешуі: $${{4^{x – 2}}(4 + 11) = 15 \cdot {2^{ – 4}}}$$ $${{4^{x – 2}} \cdot 15 = 15 \cdot {2^{ – 4}}}$$ $${{2^{2x – 4}} = {2^{ – 4}}}$$ $${2x – 4 = – 4}$$ $${2x = 0}$$ $${x = 0}$$

№ 11 Теңдеуді шешіңіз: ${{3^{x – 1}} \cdot {2^{x + 1}} + {2^{x – 1}} \cdot {3^x} = \frac{7}{{36}}}$

Шешуі: $${{3^x} \cdot \frac{1}{3} \cdot {2^x} \cdot 2 + {2^x} \cdot \frac{1}{2} \cdot {3^x} = \frac{7}{{36}}}$$ $${{{(3 \cdot 2)}^x} \cdot \frac{2}{3} + {{(2 \cdot 3)}^x} \cdot \frac{1}{2} = \frac{7}{{36}}}$$ $${{6^x}\left( {\frac{2}{3} + \frac{1}{2}} \right) = \frac{7}{{36}}}$$ $${{6^x} \cdot \frac{7}{6} = \frac{7}{{36}}}$$ $${{6^x} = \frac{7}{{36}}:\frac{7}{6}}$$ $${{6^x} = \frac{1}{6}}$$ $${x = – 1.}$$

№ 12 Теңдеуді шешіңіз: ${{3^{2x – 3}} – {9^{x – 1}} + {{27}^{\frac{{2x}}{3}}} = 675}$

Шешуі: $${{3^{2x}} \cdot \frac{1}{{27}} – {3^{2x – 2}} + {3^{3 \cdot \frac{{2x}}{3}}} = 675}$$ $${{3^{2x}} \cdot \frac{1}{{27}} – {3^{2x}} \cdot \frac{1}{9} + {3^{2x}} = 675}$$ $${{3^{2x}}\left( {\frac{{{1}}}{{27}} – \frac{1}{9} + 1} \right) = 675}$$ $${{3^{2x}} \cdot \frac{{25}}{{27}} = 675}$$ $${{3^{2x}} = 675:\frac{{25}}{{27}}}$$ $${{3^{2x}} = 27 \cdot 27}$$ $${2x = 6}$$ $${x = 3}$$

№ 13 Теңдеуді шешіңіз: ${{4^{x – 1}} + {4^x} + {4^{x + 1}} = 84.}$

Шешуі: $${{4^x} \cdot \frac{1}{4} + {4^x} + {4^x} \cdot 4 = 84.}$$ $${{4^x}\left( {\frac{1}{4} + 1 + 4} \right) = 84}$$ $${{4^x}\left( {\frac{{21}}{4}} \right) = 84.}$$ $${{4^x} = 84:\frac{{21}}{4}}$$ $${{4^x} = 16}$$ $${x = 2}$$

№ 14 Теңдеуді шешіңіз: ${{5^{x + 1}} + {5^x} + {5^{x – 1}} = 155}$

Шешуі: $${{5^x} \cdot 5 + {5^x} + {5^x} \cdot \frac{1}{5} = 155}$$ $${{5^x}\left( {5 + 1 + \frac{1}{5}} \right) = 155}$$ $${{5^x} \cdot \frac{{31}}{5} = 155}$$ $${{5^x} = 155:\frac{{31}}{5}}$$ $${{5^x} = {5^2}}$$ $${x = 2}$$

№ 15 Теңдеуді шешіңіз: ${{3^{3x + 1}} – 4 \cdot {{27}^{x – 1}} + {9^{1,5x – 1}} = 80}$

Шешуі: $${{3^{3x}} \cdot 3 – 4 \cdot {3^{3x – 3}} + {3^{3x – 2}} = 80}$$ $${{3^{3x}}\left( {3 – 4 \cdot \frac{1}{{27}} + \frac{1}{9}} \right) = 80}$$ $${{3^{3x}}\left( {{{3}} – \frac{4}{{27}} + \frac{1}{9}} \right) = 80}$$ $${{3^{3x}} \cdot \frac{{80}}{{27}} = 80}$$ $${{3^{3x}} = 80:\frac{{80}}{{27}}}$$ $${{3^{3x}} = 27}$$ $${3x = 3}$$ $${x = 1}$$

№ 16 Теңдеуді шешіңіз: ${5^{x + 6}} – {3^{x + 7}} = 43 \cdot {5^{x + 4}} – 19 \cdot {3^{x + 5}}$

Шешуі: $${5^{x + 4}} \cdot {5^2} – {3^{x + 5}} \cdot {3^2} = 43 \cdot {5^{x + 4}} – 19 \cdot {3^{x + 5}}$$ $$19 \cdot {3^{x + 5}} – 9 \cdot {3^{x + 5}} = 43 \cdot {5^{x + 4}} – 25 \cdot {5^{x + 4}}$$ $$10 \cdot {3^{x + 4}} \cdot 3 = 18 \cdot {5^{x + 4}}$$ $$30 \cdot {3^{x + 4}} = 18 \cdot {5^{x + 4}}\quad | \div {3^{x + 4}}$$ $${30 = 18 \cdot \frac{{{5^{x + 4}}}}{{{3^{x + 4}}}}}$$ $${\frac{{30}}{{18}} = {{\left( {\frac{5}{3}} \right)}^{x + 4}}}$$ $${\frac{5}{3} = {{\left( {\frac{5}{3}} \right)}^{x + 4}}}$$ $${1 = x + 4}$$ $${x = – 3}$$

№ 17 Теңдеуді шешіңіз: ${{2^{{x^2} – 1}} – {3^{{x^2}}} = {3^{{x^2} – 1}} – {2^{{x^2} + 2}}}$

Шешуі: $${{2^{{x^2}}} \cdot \frac{1}{2} + {2^{{x^2}}} \cdot 4 = {3^{{x^2}}} \cdot \frac{1}{3} + {3^{{x^2}}}}$$ $${{2^{{x^2}}}\left( {\frac{1}{2} + 4} \right) = {3^{{x^2}}}\left( {\frac{1}{3} + 1} \right)}$$ $${2^{{x^2}}} \cdot \frac{9}{2} = {3^{{x^2}}} \cdot \frac{4}{3}\quad \left| { \div \left( {{2^{{x^2}}} \cdot \frac{4}{3}} \right)} \right.$$ $${\frac{9}{2}:\frac{4}{3} = \frac{{{3^{{x^2}}}}}{{{2^{{x^2}}}}}}$$ $${\frac{{27}}{8} = {{\left( {\frac{3}{2}} \right)}^{{x^2}}}}$$ $${{{\left( {\frac{3}{2}} \right)}^3} = {{\left( {\frac{3}{2}} \right)}^{{x^2}}}}$$ $${{x^2} = 3}$$ $${x = \pm \sqrt 3 }$$

№ 18 Теңдеуді шешіңіз: ${{5^{2x}} – {7^x} – {5^{2x}} \cdot 35 + {7^x} \cdot 35 = 0}$

Шешуі:$${{5^{2x}}(1 – 35) – {7^x}(1 – 35) = 0}$$ $${{5^{2x}} \cdot ( – 34) + 34 \cdot {7^x} = 0}$$ $${34 \cdot {7^x} = 34 \cdot {{25}^x}}$$ $${{7^x} = {{25}^x}\quad | \div {7^x}}$$ $${1 = {{\left( {\frac{{25}}{7}} \right)}^x}}$$ $${{{\left( {\frac{{25}}{7}} \right)}^0} = {{\left( {\frac{{25}}{7}} \right)}^x}}$$ $${x = 0}$$

№ 19 Теңдеуді шешіңіз: $${{x^2} \cdot {2^x} + {2^x} = x \cdot {2^{x + 1,5}}}$$

Шешуі: $${{x^2} \cdot {2^x} + {2^x} – x \cdot {2^x} \cdot {2^{1,5}} = 0}$$ $${{2^x}\left( {{x^2} + 1 – x \cdot {2^{1,5}}} \right) = 0.}$$ $${{2^x} = 0.}$$ $${x \in \emptyset }$$ $${x^2} + 1 – x\sqrt {{2^3}} = 0$$ $${x^2} – 2\sqrt 2 x + 1 = 0$$ $${D = {{(2\sqrt 2 )}^2} – 4 = 4}$$ $${{x_{1,2}} = \frac{{2\sqrt 2 \pm 2}}{2} = \sqrt 2 \pm 1}$$

№ 20 Теңдеуді шешіңіз: ${{3^{x + 3}} + {3^3} \cdot {3^{x – 1}} – 3 = 0}$

Шешуі: $${{3^x} \cdot {3^3} + {3^3} \cdot {3^x} \cdot \frac{1}{3} = 3}$$ $${{3^x}(27 + 9) = 3}$$ $${{3^x} \cdot 36 = 3}$$ $${{3^x} = 3:36}$$ $${3^x} = \frac{1}{{12}}$$ $$x = {\log _3}\frac{1}{{12}}$$ $${x = – {{\log }_3}12}$$ $${x = – \left( {{{\log }_3}3 + {{\log }_3}4} \right)}$$ $${x = – 1 – {{\log }_3}2}$$

№ 21 Теңдеуді шешіңіз: ${{9^x} – {2^{x + 0,5}} = {2^{x + 3,5}} – {3^{2x – 1}}}$

Шешуі: $${{9^x} + {3^{2x – 1}} = {2^{x + 3,5}} + {2^{x + 0,5}}}$$ $${{3^{2x}} + {3^{2x}} \cdot \frac{1}{3} = {2^x}\left( {{2^{3,5}} + {2^{0,5}}} \right){\rm{. }}}$$ $${{3^{2x}}\left( {1 + \frac{1}{3}} \right) = {2^x}\left( {{2^{\frac{7}{2}}} + {2^{\frac{1}{2}}}} \right)}$$ $${{3^{2x}}\left( {\frac{4}{3}} \right) = {2^x}\left( {\sqrt {{2^7}} + \sqrt 2 } \right)}$$ $${{9^x} \cdot \frac{4}{3} = {2^x} \cdot \left( {{2^{\sqrt[3]{2}}} + \sqrt 2 } \right)}$$ $${9^x} \cdot \frac{4}{3} = {2^x} \cdot 9\sqrt 2 \quad \left| { \div \left( {{2^x} \cdot \frac{4}{3}} \right)} \right.$$ $${\frac{{{9^x}}}{{{2^x}}} = \frac{{9\sqrt 2 }}{{\frac{4}{3}}}}$$ $${{{\left( {\frac{9}{2}} \right)}^x} = \frac{{27}}{{2\sqrt 2 }}}$$ $${{{\left( {\frac{9}{2}} \right)}^x} = \frac{{{9^{\frac{3}{2}}}}}{{{2^{\frac{3}{2}}}}}}$$ $${{{\left( {\frac{9}{2}} \right)}^x} = {{\left( {\frac{9}{2}} \right)}^{\frac{3}{2}}}}$$ $${x = \frac{3}{2}}$$

№ 22 Теңдеуді шешіңіз: ${{3^x} + {3^{x + 1}} + {3^{x + 2}} = {5^x} + {5^{x + 1}} + {5^{x + 2}}}$

Шешуі: $${{3^x} + {3^x} \cdot 3 + {3^x} \cdot 9 = {5^x} + {5^x} \cdot 5 + {5^x} \cdot 25}$$ $${{3^x}(1 + 3 + 9) = {5^x}(1 + 5 + 25)}$$ $${{3^x} \cdot 13 = {5^x} \cdot 31\quad \quad | \div \left( {{3^x} \cdot 31} \right)}$$ $${\frac{{13}}{{31}} = \frac{{{5^x}}}{{{3^x}}}}$$ $${\frac{{13}}{{31}} = {{\left( {\frac{5}{3}} \right)}^x}}$$ $${x = {{\log }_{\frac{5}{3}}}\frac{{13}}{{31}}}$$ $${x = {{\log }_{\frac{3}{5}}}\frac{{31}}{{13}}}$$

№ 23 Теңдеуді шешіңіз: ${{{\left( {\frac{1}{3}} \right)}^{2 – x}} – 6 \cdot {9^{\frac{{x – 4}}{2}}} + 2 \cdot {3^{x – 6}} = 29}$

Шешуі: $${{{\left( {\frac{1}{3}} \right)}^2} \cdot {3^x} – 6 \cdot {3^{x – 4}} + 2 \cdot {3^x} \cdot \frac{1}{{{3^6}}} = 29}$$ $${{3^x}\left( {\frac{1}{9} – \frac{6}{{{3^4}}} + \frac{2}{{{3^6}}}} \right) = 29}$$ $${{3^x}\left( {\frac{{81 – 54 + 2}}{{729}}} \right) = 29}$$ $${{3^x} \cdot \frac{{29}}{{729}} = 29}$$ $${{3^x} = 29:\frac{{29}}{{729}}}$$ $${{3^x} = 729}$$ $${x = 6}$$

№ 24 Теңдеуді шешіңіз: ${\left( {\frac{1}{3}} \right)^{2 – x}} + {3^{x – 3}} = 99 + \sqrt {{{\left( {\frac{1}{9}} \right)}^{4 – x}}} $

Шешуі: $${{3^{x – 2}} + {3^{x – 3}} = 99 + \sqrt {{3^{ – 8 + 2x}}} }$$ $${{3^{x – 2}} + {3^{x – 3}} – {3^{\frac{{ – 8 + 2x}}{2}}} = 99}$$ $${{3^{x – 2}} + {3^{x – 3}} + {3^{x – 4}} = 99}$$ $${{3^{x – 4}}\left( {{3^2} + {3^1} + 1} \right) = 99}$$ $${{3^{x – 4}} \cdot 11 = 99}$$ $${{3^{x – 4}} = 9}$$ $${x – 4 = 2}$$ $$x = 6.$$

Есептер QAZMATH.NET сайтынан алынды.

Есеп шешімдерінің авторы Базарбек Мұрат Махмутұлы

 

Жазба сіз үшін қаншалықты қажет болды?

Жұлдызшаның үстінен басыңыз!

Сіз бұл жазбаны қажетті деп таптыңыз...

Әлеуметтік желіде бөлісіңіз!

Бұл жазбаның сіз үшін қажетті болмағаны өкінішті!

Жазбамызды жақсартайық!

Жазбаны жақсартуға қандай ұсыныс айтар едіңіз?

Пікір қалдыру

Сіздің электронды почтаңыз жарияланбайды, Міндетті жолдарды толтырып шығыңыз.