Құрамында бүтін көрсеткішті дәрежелері бар сандық өрнектерді түрлендіріп, амалдарды орындаңыз.
№ 1 Есептеңіз: ${\left( {\frac{4}{3}} \right)^{ — 2}} \cdot {\left( {\frac{3}{4}} \right)^3}:{\left( { — \frac{2}{3}} \right)^{ — 3}} \cdot {\left( { — \frac{1}{2}} \right)^{ — 7}}$
Шешуі: $${\left( {\frac{4}{3}} \right)^{ — 2}} \cdot {\left( {\frac{3}{4}} \right)^3} = {\left( {\frac{3}{4}} \right)^2} \cdot {\left( {\frac{3}{4}} \right)^3} = {\left( {\frac{3}{4}} \right)^5}$$ $${\left( {\frac{3}{4}} \right)^5}:{\left( { — \left( {\frac{2}{3}} \right)} \right)^{ — 3}} \cdot {\left( { — \left( {\frac{1}{2}} \right)} \right)^{ — 7}} = {\left( {\frac{3}{4}} \right)^5}:{\left( {\frac{3}{2}} \right)^3} \cdot {2^7} = \frac{{{3^5}}}{{{2^{10}}}} \cdot \frac{{{2^3}}}{{{3^3}}} \cdot {2^7} = \frac{{{3^5}}}{{{3^3}}} = {3^2} = 9$$
№ 2 Есептеңіз: ${\left( {{{\left( {\frac{{{2^3}}}{5}} \right)}^{ — 1}} — 3 \cdot {{( — 2)}^{ — 3}} + {{\left( {\frac{7}{8}} \right)}^0}} \right)^{ — 1}}$
Шешуі: $${\left( {{{\left( {\frac{8}{5}} \right)}^{ — 1}} — 3 \cdot \frac{1}{{{{( — 2)}^3}}} + 1} \right)^{ — 1}} = {\left( {\frac{5}{8} + \frac{3}{8} + 1} \right)^{ — 1}} = {2^{ — 1}} = \frac{1}{2} = 0,5$$
№ 3 Есептеңіз: $\dfrac{{{{\left( {\frac{3}{2}} \right)}^{ — 3}} \cdot {{(3,375)}^{ — 1}}}}{{{{(2,25)}^{ — 2}} \cdot {{\left( {\frac{2}{3}} \right)}^{ — 1}}}}$
Шешуі: $${{{(3,375)}^{ — 1}} = {{\left( {3\frac{{375}}{{1000}}} \right)}^{ — 1}} = {{\left( {3\frac{3}{8}} \right)}^{ — 1}} = {{\left( {\frac{{27}}{8}} \right)}^{ — 1}} = {{\left( {{{\left( {\frac{3}{2}} \right)}^3}} \right)}^{ — 1}} = {{\left( {\frac{3}{2}} \right)}^{ — 3}}}$$ $${{{(2,25)}^{ — 2}} = {{\left( {2\frac{{25}}{{100}}} \right)}^{ — 2}} = {{\left( {2\frac{1}{4}} \right)}^{ — 2}} = {{\left( {\frac{9}{4}} \right)}^{ — 2}} = {{\left( {\frac{3}{2}} \right)}^{ — 4}}}$$ $${\frac{{{{\left( {\frac{3}{2}} \right)}^{ — 3}} \cdot {{\left( {\frac{3}{2}} \right)}^{ — 3}}}}{{{{\left( {\frac{3}{2}} \right)}^{ — 4}} \cdot \frac{3}{2}}} = {{\left( {\frac{3}{2}} \right)}^{ — 3}} = {{\left( {\frac{2}{3}} \right)}^3} = \frac{8}{{27}}}$$
№ 4 Есептеңіз: $\dfrac{{{{(0,4)}^{ — 2}} \cdot {{(2,5)}^{ — 4}}}}{{{{(0,16)}^{ — 5}} \cdot {{\left( {{{(6,25)}^{ — 3}}} \right)}^2}}}$
Шешуі: $$\frac{{{{(0,4)}^{ — 2}} \cdot {{(2,5)}^{ — 4}}}}{{{{(0,16)}^{ — 5}} \cdot {{\left( {{{(6,25)}^{ — 3}}} \right)}^2}}}$$ $${(0,4)^{ — 2}} = {\left( {\frac{4}{{10}}} \right)^{ — 2}} = {\left( {\frac{2}{5}} \right)^{ — 2}}$$ $${(2,5)^{ — 4}} = {\left( {2\frac{5}{{10}}} \right)^{ — 4}} = {\left( {2\frac{1}{2}} \right)^{ — 4}} = {\left( {\frac{5}{2}} \right)^{ — 4}} = {\left( {\frac{2}{5}} \right)^4}$$ $${(0,16)^{ — 5}} = {\left( {\frac{{16}}{{100}}} \right)^{ — 5}} = {\left( {\frac{4}{{25}}} \right)^{ — 5}} = {\left( {{{\left( {\frac{2}{5}} \right)}^2}} \right)^{ — 5}} = {\left( {\frac{2}{5}} \right)^{ — 10}}$$ $${\left( {{{(6,25)}^{ — 3}}} \right)^2} = {\left( {{{\left( {6\frac{{25}}{{100}}} \right)}^{ — 3}}} \right)^2} = {\left( {{{\left( {6\frac{1}{4}} \right)}^{ — 3}}} \right)^2} = {\left( {\frac{{25}}{4}} \right)^{ — 6}} = {\left( {{{\left( {\frac{5}{2}} \right)}^2}} \right)^{ — 6}} = {\left( {\frac{5}{2}} \right)^{ — 12}}$$ $$\frac{{{{\left( {\frac{2}{5}} \right)}^{ — 2}} \cdot {{\left( {\frac{2}{5}} \right)}^4}}}{{{{\left( {\frac{2}{5}} \right)}^{ — 10}} \cdot {{\left( {\frac{5}{2}} \right)}^{ — 12}}}} = \frac{{{{\left( {\frac{2}{5}} \right)}^2}}}{{{{\left( {\frac{2}{5}} \right)}^2}}} = 1$$
№ 5 Есептеңіз: ${( — 2,2)^5} \cdot {\left( {2\frac{3}{{11}}} \right)^4}$
Шешуі: $${{{( — 2,2)}^5} = {{\left( { — 2\frac{2}{{10}}} \right)}^5} = {{\left( { — 2\frac{1}{5}} \right)}^5} = {{\left( { — \frac{{11}}{5}} \right)}^5}}$$ $${{{\left( {2\frac{3}{{11}}} \right)}^4} = {{\left( {\frac{{25}}{{11}}} \right)}^4}}$$ $${{{\left( { — \frac{{11}}{5}} \right)}^5} \cdot {{\left( {\frac{{25}}{{11}}} \right)}^4} = — \frac{{11}}{{{5^5}}} \cdot \frac{{{5^8}}}{{{{11}^4}}} = — 11 \cdot {5^3} = — 1375}$$
№ 6 Есептеңіз: ${\left( {20 \cdot {2^4} — 12 \cdot {2^3} — 48 \cdot {2^2}} \right)^2}:{( — 8)^3}$
Шешуі: $${\left( {10 \cdot 2 \cdot {2^4} — 3 \cdot {2^2} \cdot {2^3} — 6 \cdot {2^3} \cdot {2^2}} \right)^2}:{( — 8)^3} = {\left( {10 \cdot {2^5} — 3 \cdot {2^5} — 6 \cdot {2^5}} \right)^2}:{( — 8)^3} = $$ $$ = {\left( {{2^5}(10 — 3 — 6)} \right)^2}:{( — 8)^3} = {\left( {{2^5}} \right)^2}:{\left( { — \left( {{2^3}} \right)} \right)^3} = — {2^{10}}:{2^9} = — 2$$
№ 7 Есептеңіз: $\left( {75 \cdot {5^2} + 35 \cdot {5^3}} \right):(20 \cdot 25 \cdot 125 — 625 \cdot 75)$
Шешуі: $$\left( {3 \cdot {5^2} \cdot {5^2} + 7 \cdot 5 \cdot {5^3}} \right):(20 \cdot 5 \cdot 625 — 625 \cdot 75) = $$ $$\left( {3 \cdot {5^4} + 7 \cdot {5^4}} \right):(625(100 — 75)) = {5^4}(3 + 7):625 \cdot 25 = \frac{{10 \cdot {5^4}}}{{{5^4} \cdot 25}} = \frac{{10}}{{25}} = \frac{2}{5}$$
№ 8 Есептеңіз: $\dfrac{{{{\left( {\frac{3}{{{2^3}}}} \right)}^{ — 1}} \cdot {{(1,5)}^3} + {{\left( { — \frac{1}{3}} \right)}^{ — 1}}}}{{{{(0,2)}^{ — 1}} + {{( — 2,3)}^0}}}$
Шешуі: $$\frac{{\frac{{{2^3}}}{3} \cdot {{\left( {\frac{3}{2}} \right)}^3} — 3}}{{{{\left( {\frac{1}{5}} \right)}^{ — 1}} + 1}} = \frac{{\frac{{{2^3}}}{3} \cdot \frac{{{3^3}}}{{{2^3}}} — 3}}{{5 + 1}} = \frac{{9 — 3}}{6} = \frac{6}{6} = 1$$
№ 9 Есептеңіз: $\dfrac{{{{( — 1,2)}^0} + {{(0,5)}^{ — 1}}}}{{{{\left( {\frac{{{2^3}}}{5}} \right)}^{ — 1}} — 3 \cdot {{( — 2)}^{ — 3}} — {{(0,2)}^{ — 2}}}}$
Шешуі: $$\frac{{1 + {{\left( {\frac{1}{2}} \right)}^{ — 1}}}}{{{{\left( {\frac{8}{5}} \right)}^{ — 1}} — 3{{( — (2))}^{ — 3}} — {{\left( {\frac{1}{5}} \right)}^{ — 2}}}} = \frac{{1 + 2}}{{\frac{5}{8} + 3 \cdot {2^{ — 3}} — {5^2}}} = \frac{3}{{\frac{5}{8} + \frac{3}{8} — 25}} = \frac{3}{{ — 24}} = — \frac{1}{8} = — 0,125$$
№ 10 Есептеңіз: ${\left( {6 — 4 \cdot {{\left( {\frac{5}{{16}}} \right)}^0}} \right)^{ — 2}} + {\left( {\frac{2}{3}} \right)^{ — 1}} — \frac{3}{{2\sqrt 2 }} \cdot \cos \frac{{3\pi }}{4}$
Шешуі: $${(6 — 4 \cdot 1)^{ — 2}} + \frac{3}{2} — \frac{3}{{2\sqrt 2 }} \cdot \left( { — \frac{{\sqrt 2 }}{2}} \right) = {2^{ — 2}} + \frac{3}{2} + \frac{3}{4} = \frac{1}{{{2^2}}} + \frac{3}{2} + \frac{3}{4} = $$ $$ = \frac{{10}}{4} = \frac{5}{2} = 2,5$$
Есептер QAZMATH.NET сайтынан алынды.
Есеп шешімдерінің авторы Күдебаева Ғалия Алмасқызы