Рационал функциялардың туындысы

()

Рационал функциялардың сы

2.1. Берілген функциялардың туындыларын есептеңіз.

1) $f(x)=x^8-3 x^4-x+5$.

Шешуі

$${\left( {{x^p}} \right)^\prime } = p \cdot {x^{p – 1}}$$ $$f'(x) = {\left( {{x^8}} \right)^\prime } – 3{\left( {{x^4}} \right)^\prime } – (x)’ + (5)’ = $$ $$ = 8{x^7} – 3 \cdot 4{x^3} – 1 + 0 = 8{x^7} – 12{x^3} – 1$$


2) $f(x)=\dfrac{x^5}{5}-\dfrac{2}{3} x^3-3(x+1)$.

Шешуі

$$f'(x) = \frac{1}{5} \cdot {\left( {{x^5}} \right)^\prime } – \frac{2}{3} \cdot {\left( {{x^3}} \right)^\prime } – 3 \cdot (x + 1)’ = $$ $$ = \frac{1}{5} \cdot 5{x^4} – \frac{2}{3} \cdot 3{x^2} – 3 \cdot 1 = {x^4} – 2{x^2} – 3$$


3) $f(x)=\dfrac{1}{2} x^2-x \sqrt{3}+2^{\sqrt{2}}$ .

Шешуі

$$f^{\prime}(x)=\frac{1}{2} \cdot\left(x^2\right)^{\prime}-\sqrt{3} \cdot(x)^{\prime}+\left(2^{\sqrt{2}}\right)^{\prime}=\frac{1}{2} \cdot 2 x-\sqrt{3} \cdot 1+0=x-\sqrt{3}$$


4) $f(x)=\dfrac{4}{x}-\dfrac{4}{x^2}$ .

Шешуі

$$f(x)=\frac{4}{x}-\frac{4}{x^2}=\frac{4}{x}-4 \cdot x^{-2}$$ $$f^{\prime}(x)=\left(\frac{4}{x}\right)^{\prime}-4 \cdot\left(x^{-2}\right)^{\prime}=-\frac{4}{x^2}-4 \cdot(-2) \cdot x^{-3}=-\frac{4}{x^2}+\frac{8}{x^3}$$


5) $f(x)=\left(x^4+\dfrac{1}{x^3}\right) \cdot x^4$.

Шешуі

$$f(x)=x^8+x$$ $$f^{\prime}(x)=8 x^7+1$$


6) $f(x)=\dfrac{x^2+x-3}{2 x}$.

Шешуі

$$ \boxed{\left(\frac{f(x)}{g(x)}\right)^{\prime}=\frac{f^{\prime}(x) \cdot g(x)-f(x) \cdot g^{\prime}(x)}{g^2(x)}} $$ $$ f^{\prime}(x)=\frac{\left(x^2+x-3\right)^{\prime} \cdot 2 x-\left(x^2+x-3\right) \cdot(2 x)^{\prime}}{(2 x)^2} $$ $$ f^{\prime}(x)=\frac{1}{2}(x)^{\prime}+\left(\frac{1}{2}\right)^{\prime}-\frac{3}{2}\left(\frac{1}{x}\right)^{\prime}=\frac{1}{2}+\frac{3}{2 x^2}=\frac{x^2+3}{2 x^2} $$


7) $f(x)=2|x|+1$.

Шешуі

$$f(x) = 2\left| x \right| + 1 = \left\{ {\begin{array}{*{20}{c}}{2x + 1,}&{x \ge 0}\\{ – 2x + 1,}&{x \lt 0}\end{array}} \right.$$ $f(x)=2|x|+1$ функциясының $x=0$ нүктесінде туындысы жоқ. Сондықтан, $$f’\left( x \right) = \left\{ {\begin{array}{*{20}{c}}{{{\left( {2x + 1} \right)}^\prime }}&{x \gt 0}\\{{{\left( { – 2x + 1} \right)}^\prime }}&{x \lt 0}\end{array} = \left\{ {\begin{array}{*{20}{c}}{2,}&{x \gt 0}\\{ – 2}&{x \lt 0}\end{array}} \right.} \right.$$


8) $f(x)=x|x|$.

Шешуі

$$ f(x)=x|x|=\left\{\begin{aligned} x^2,& \quad x \geq 0 \\ -x^2,& \quad x \lt 0 \end{aligned}\right. $$ $$ f^{\prime}(x)=\left\{\begin{array}{cc} \left(x^2\right)^{\prime},& x \geq 0 \\ \left(-x^2\right)^{\prime},& x \lt 0 \end{array}=\left\{\begin{array}{cc} 2 x,& x \geq 0 \\ -2 x,& x \lt 0 \end{array}\right.\right. $$ Бұл функцияның $x=0$ нүктесінде туындысы бар және ол 0-ге тең.




2.2 $\quad x_0$ нүктесіндегі берілген функциялардың туындысын есептеңіз. .

1) $f(x)=\left(x^2-1\right)(2-3 x), \quad f^{\prime}(2)-?$

Шешуі

$$ f^{\prime}(x)=\left(2 x^2-2-3 x^3+3 x\right)^{\prime}=4 x-9 x^2+3 $$ $$ f^{\prime}(2)=4 \cdot 2-9 \cdot 2^2+3=-25 $$


2) $f(x)=\dfrac{2-3 x}{x-1},\quad x=2$.

Шешуі

$$ f^{\prime}(x)=\left(\frac{2-3 x}{x-1}\right)^{\prime}=\frac{(2-3 x)^{\prime} \cdot(x-1)-(x-1)^{\prime} \cdot(2-3 x)}{(x-1)^2}= $$ $$ =\frac{-3 \cdot(x-1)-1 \cdot(2-3 x)}{(x-1)^2}=\frac{-3 x+3-2+3 x}{(x-1)^2}=\frac{1}{(x-1)^2} $$ $$ x=2 \text{ нүктесінде }: \quad f^{\prime}(2)=\frac{1}{(2-1)^2}=1 $$


3) $f(x)=\dfrac{1}{|x|}, \quad f^{\prime}(-2)-?$

Шешуі

$$ f(x)=\frac{1}{|x|}=\left\{\begin{array}{ll} \frac{1}{x},& x\gt 0 \\ -\frac{1}{x},& x\lt 0 \end{array}\right. $$ $$ f^{\prime}(x)=\left\{\begin{array}{l} \left(\frac{1}{x}\right)^{\prime}, \quad x\gt 0, \\ \left(-\frac{1}{x}\right)^{\prime}, \quad x\lt 0 ; \end{array}=\left\{\begin{array}{ll} \frac{1}{x^2},& \quad x\gt 0 \\ \frac{1}{x^2},& \quad x\lt 0 \end{array}\right.\right. $$ $$ x=-2\lt 0: \quad f^{\prime}(-2)=\frac{1}{(-2)^2}=\frac{1}{4} $$




2.3 Күрделі функциялардың туындысын есептеңіз. .

1) $f(x)=\left(x^7-3 x^4\right)^{120}$.

Шешуі

$$ f(u)=u^{120}, \quad u(x)=x^7-3 x^4 $$ $$ f^{\prime}(x)=\left(\left(x^7-3 x^4\right)^{120}\right)^{\prime}=120\left(x^7-3 x^4\right)^{119} \cdot\left(x^7-3 x^4\right)^{\prime}= $$ $$ =120\left(x^7-3 x^4\right)^{119}\left(7 x^6-12 x^3\right) $$


2) $f(x)=\left(2 x \cdot \sin \dfrac{\pi}{4}+1\right)^2, \quad f^{\prime}(\sqrt{2})-?$

Шешуі

$$ f(x)=\left(2 x \cdot \sin \frac{\pi}{4}+1\right)^2=\left(2 x \cdot \frac{\sqrt{2}}{2}+1\right)^2=(x \sqrt{2}+1)^2 $$ $$ f^{\prime}(x)=\left((x \sqrt{2}+1)^2\right)^{\prime}=2(x \sqrt{2}+1) \cdot(x \sqrt{2}+1)^{\prime}=2 \sqrt{2}(x \sqrt{2}+1) $$


3) $f(x)=\dfrac{3}{x^2+x+1}, \quad f^{\prime}(1)-?$

Шешуі

$$ f^{\prime}(\sqrt{2})=6 \sqrt{2} $$ $$ f^{\prime}(x)=\left(\frac{3}{x^2+x+1}\right)^{\prime}=3 \cdot \frac{-1}{\left(x^2+x+1\right)^2} \cdot\left(x^2+x+1\right)^{\prime}=-\frac{3(2 x+1)}{\left(x^2+x+1\right)^2}= $$ $$ =-\frac{6 x+3}{\left(x^2+x+1\right)^2} $$ $$ f^{\prime}(1)=-\frac{6 \cdot 1+3}{3^2}=-1 $$


4) $f(x)=\dfrac{1}{\left(x^2-1\right)^4}$.

Шешуі

$$ f(x)=\frac{1}{\left(x^2-1\right)^4}=\left(x^2-1\right)^{-4} $$ $$ f^{\prime}(x)=\left(\left(x^2-1\right)^{-4}\right)^{\prime}=-4\left(x^2-1\right)^{-5} \cdot\left(x^2-1\right)^{\prime}=-4 \cdot \frac{1}{\left(x^2-1\right)^5} \cdot 2 x=\frac{-8 x}{\left(x^2-1\right)^5} $$




Жазба сіз үшін қаншалықты қажет болды?

Жұлдызшаның үстінен басыңыз!

Сіз бұл жазбаны қажетті деп таптыңыз...

Әлеуметтік желіде бөлісіңіз!

Бұл жазбаның сіз үшін қажетті болмағаны өкінішті!

Жазбамызды жақсартайық!

Жазбаны жақсартуға қандай ұсыныс айтар едіңіз?

Пікір қалдыру

Сіздің электронды почтаңыз жарияланбайды, Міндетті жолдарды толтырып шығыңыз.